FEN-Vlaanderen in dienst van carnaval

Text Size

  • Decrease
  • Normal
  • Increase

Current Size: 100%

Print
Deel dit item
PDF

Bestuurdersaansprakelijkheid

Bestuurdersaansprakelijkheid

Eén van de voordelen van het statuut van een vzw is dat de aansprakelijkheid beperkt is tot het eigen vermogen van de vzw. Het is de juridische entiteit die rechtspersoonlijkheid bezit en aldus een eigen leven leidt, los van haar leden. De leden zijn dan ook normalerwijze niet verbonden met hun privébezittingen.

Wat evenwel niet uit het oog verloren mag worden is dat al wie een activiteit uitoefent in de vzw dit ook naar behoren dient te doen en eveneens strikte wettelijke verplichtingen moet na leven. Verwaarloost u die verplichtingen, dan loopt niet alleen de vzw een aansprakelijkheidsrisico. Ook individuele beheerders kunnen worden aangesproken voor verzuim of fouten in hun beheer.

Het algemeen principe is vervat in artikel 14 van de VZW-wet van 1921: “Door de beheerders wordt gene persoonlijke verplichting aangegaan betreffende de verbintenissen van de vereniging”. Dit is logisch, de beheerder treedt niet op in eigen naam, maar wel in naam van en voor rekening van de vereniging. Het is dan ook de vereniging die gebonden is. De vzw zal normalerwijze aansprakelijk gesteld worden voor de fouten die aan haar organen en aangestelden kunnen worden toegeschreven. Bijvoorbeeld, volgens de sponsoringsovereenkomst zou een carnavalsvereniging zes reclameborden met het logo van de sponsor in de feestzaal aanbrengen maar er worden er slechts drie opgehangen. Wanneer de sponsor dit vaststelt zal de sponsor zich voor schadevergoeding moeten richten tot de club/vzw en niet tot de individuele leden.

Enige nuancering is evenwel op zijn plaats.

In een aantal gevallen zal de beheerder, ondanks hoger vermeld principe, toch persoonlijk aangesproken kunnen worden. Wij overlopen even in welke gevallen dit kan.

Aansprakelijkheid tegenover de vzw

De beheerder moet zijn taak vervullen als “een goed huisvader”: hij moet het vermogen van de vereniging beheren op dezelfde manier als een normaal voorzichtige en zorgvuldige persoon in dezelfde omstandigheden dat zou doen. Doet de beheerder dit niet, dan kan de vereniging hem ter verantwoording roepen, zelfs schadevergoeding eisen. Uiteraard impliceert dit niet dat een beheerder geen enkele fout mag maken. Het is de rechter die een oordeel zal vellen over de aard en ernst van de fout. Indien de beheerder bezoldigd wordt voor zijn mandaat zal hij strenger beoordeeld worden.

Jaarlijks vraagt de raad van beheer aan de algemene vergadering van hun leden om hun ‘kwijting’ (= goedkeuring) te geven voor het beleid van het voorbije jaar.

Aansprakelijkheid tegenover derden

De bestuurder van een vereniging zonder winstoogmerk die de vzw t.o.v. een derde heeft verbonden, is persoonlijk aansprakelijk voor de schade die hij aan die derde heeft veroorzaakt in de vervulling van zijn opdracht door een fout die een tekortkoming oplevert aan de voorzichtigheid- en zorgvuldigheidsverplichting die op iedereen rust.

Deze aansprakelijkheid staat los van de gehoudenheid van de vzw en geeft aan de schadelijder een extra verhaalsbasis om zijn vordering te recupereren.

Enkele voorbeelden:

- De beheerder die nalaat de RSZ bijdragen voor het personeel van de vzw te storten kan hier persoonlijk voor aangesproken worden door de schadelijdende derden.

- Een nalatigheid bij de vervulling van formaliteiten om subsidies te bekomen, is eveneens niet enkel een fout in het beheer, maar ook een tekortkoming op de algemene zorgvuldigheidsplicht. In het verleden draaiden beheerders persoonlijk omwille van deze reden reeds op voor het deficit dat overbleef na een muziekfestival.

- Verder zijn er ook al bestuurders op grond van hun nalatigheid, die niet alleen als een bestuursfout maar ook als een buitencontractuele fout diende te worden aangemerkt, individueel veroordeeld om aan personeelsleden bij wijze van schadeloosstelling het nettobedrag van hun niet uitgekeerd loon te betalen.

- En in dezelfde zin tenslotte werd de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de beheerders weerhouden ten aanzien van de Administratie der Directe Belastingen voor onbetaald gebleven bedrijfsvoorheffing. Niet de wanbetaling werd als fout beschouwd, doch wel de omstandigheid dat werknemers werden aangeworven terwijl men wist dat de vzw geen eigen middelen had om de werknemers behoorlijk en correct te betalen.

- Voor zover het geen strafrechtelijke feiten betreft, kan de aansprakelijkheid van de beheerders verzekerd worden, maar enige voorzichtigheid lijkt toch wel aangewezen.

Aansprakelijkheid in geval van een niet-tegenstelbare vzw

Indien de vereniging niet alle wettelijk voorgeschreven formaliteiten naleeft, kan zij het voordeel van de rechtspersoonlijkheid verliezen. In dat geval wordt zij beschouwd als een feitelijke vereniging en kunnen de leden individueel worden aangesproken waardoor hun privévermogen in gevaar komt.

Aansprakelijkheid wegens strafbare feiten

In sommige gevallen kan een beheerder strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden voor feiten begaan binnen de vzw.

Aansprakelijkheid wegens doeloverschrijdende handelingen

Indien de beheerders zaken realiseren die buiten het maatschappelijk doel van de vereniging vallen, verbinden zij de vzw niet doch zijn zij persoonlijk gebonden.

Zoals U wellicht weet keurde de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 18 april 2002 een nieuw wetsontwerp betreffende de vzw, de internationale vzw en de stichtingen goed. De goedgekeurde tekst is evenwel nog niet van kracht. Dit zal pas het geval zijn de eerste dag van de tweede maand na de publicatie in het Belgisch Staatsblad van het Koninklijk Besluit ter uitvoering van de wet.

Met betrekking tot de aansprakelijkheid van beheerders wijzigt de nieuwe wet inhoudelijk niet veel aan de op dit ogenblik nog van kracht zijnde reglementering. Eén belangrijke uitzondering betreft het vernieuwde artikel 26 dat een einde maakt aan het verlies van tegenwerpelijkheid van de rechtspersoonlijkheid indien niet alle wettelijk voorgeschreven formaliteiten werden nageleefd.

Van belang is dat zowel op dit ogenblik als onder de nieuwe wet de oprichting van de vzw geen onbeperkte bescherming aan de bestuurder biedt en dat voorzichtigheid altijd geboden is!

Vraag uw advocaat om advies als je een vzw opricht of als U er als bestuurder deel van wenst uit te maken.

Algemene polisvoorwaarden - polisnr. 45.323.762  

Download de "Bijzondere en speciale voorwaarden" - pdf-formaat

Download de "Algemene voorwaarden" - pdf-formaat

Bent u geïnteresseerd?

Download het "Inschrijvingsformulier" - pdf-formaat (is dynamisch > u kunt dus in de pdf typen) )